Նրանց համար, ովքեր հասկանում են լավ գինիների կարևորությունը և հետաքրքրված են հնագույն ճարտարապետության պատմությամբ, հայկական փոքրիկ Արենի գյուղն իրական դրախտ է: 2009 թվականից այստեղ կազմակերպվում է «Արենի» գինու ամենամյա փառատոնը այն անցկացվում է աշնանը։ Այցելուներին հնարավորություն է ընձեռվում համտեսել «Արենի» գինու գործարանի արտադրության բարձրորակ գինիները։ Գործարանը ստեղծվել է 1994 թ․-ին։ Յուրաքանչյուրը կարող է այցելել գինեգործարան, որտեղ էքսկուրսավարները ներկայացնում են  այցելուներին թանկարժեք ըմպելիքը պատրաստելու գործընթացը: Դժվար է անտարբեր մնալ տեղական գինու յուրահատուկ համի նկատմամբ։

Մոզրովի քարանձավ՝ երրորդ ամենամեծ քարանձավը:
Մոզրովի քարանձավը Հայաստանի ամենաքիչ ճանաչելի բնական հրաշալիքներից է: Գտնվելով Վայոց Ձորի մարզի Եղեգնաձոր քաղաքի մոտ՝ այն հայտնաբերվել է 30 տարի առաջ` Մոզրովի գյուղ տանող ճանապարհի շինարարության ժամանակ:  Մոզրովը խորը քարանձավ է՝ երկրաբանական հարուստ գոյացություններով:

Այն խորը քարանձավ է՝ հարուստ բազմապիսի երկրաբանական կազմավորումներով:

Խաչբառ

 

Ա	Բ	Գ	Դ	Ե	Զ	Է	Ը	Թ
1	2	3	4	5	6	7	8	9
Ժ	Ի	Լ	Խ	Ծ	Կ	Հ	Ձ	Ղ
10	20	30	40	50	60	70	80	90
Ճ	Մ	Յ	Ն	Շ	Ո	Չ	Պ	Ջ
100	200	300	400	500	600	700	800	900
Ռ	Ս	Վ	Տ	Ր	Ց	Ւ	Փ	Ք
1000	2000	3000	4000	5000	6000	7000	8000	9000

 

Օգտվելով   այս  աղյուսակից   լուծեք  խաչբառը․

Ուղղահայաց

• Գտիր 69 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։
  1+69=70
• Գտիր 600  և 3000  թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։
  (600,3000)=600
• Գտիր 27000  և  1/9 մասը։
  27000:9×1=3000
• Գտիր 245  թվի  2/7 մասը։
  245:7×2=70
• Ո՞րն է ամենափոքր բնական թիվը։
  1
• Ո՞ր թվի  5/8  մասն է  հավասար 250-ի։
  250:5×8=400
• Նարեն ու Նարեկը միասին ունեն 1200 դրամ։ Որքա՞ն գումար ունի Նարեն, եթե Նարեկը Նարեից 2 անգամ շատ գումար ունի։
  2+1=3 , 1200:3=400
• Քանի՞ բաժանարար  ունի 16 թիվը։
  1 , 2 , 4 ,  8 , 16 , =  5
• Գտիր 2000  և 24000 թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։
  (2000,24000)=2000

 

Հորիզոնական

• Ո՞ր թվի  2/3 մասն է հավասար  6-ի։
  6:2×3=9
• Ո՞րն է 600 թվի ամենամեծ բաժանարարը։
  60
• Գտիր 7 և 1000 թվերի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։
  [7,1000]=7000
• Գտիր 200 և 5 թվերի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։
  [200,5]200
• Ո՞ր թիվն է   հանդիսանում  բոլոր բնական թվերի համար բաժանարար։
  1
• Ն

 

• Գտիր 3 և 100  թվերի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը ։
  [3,100]=300

 

• Գտիր 24  թվի ամենափոքր  բաժանարարը։
  1

 

• Տուփում կա 100 կարմիր, 299 կապույը և 50 կանաչ գնդիկ։ Առանց նայելու   ամենաքիչը քանի՞ գնդիկ պետք է հանել տուփից, համոզված լինելու համար, որ 3 տարբեր  գույնի գնդիկներից էլ  դուրս   կգա։
  100+299+1=400

 

 

Ճահիճներ. առաջացումը: Ճահիճները կազմում են ցամաքային ջրե­րի մի մասը: Երկրի մակերևույթի որոշ տարածքներում, որտեղ տեղումնե­րից առաջացած ջրերը հոսելու հնարավորություն չունեն, կուտակվում են որևէ գոգավորությունում և, քանի որ գոլորշացումն էլ շատ թույլ է, սկսում են աճել խոնավասեր բույսեր՝ առաջացնելով ճահիճներ:

Ճահիճները Երկրի մակերևույթի գերխոնավ տեղամասերն են, որտեղ ամբողջ տարին կա ջրի ավելցուկ, աճում է ճահճային բուսականություն, և կարող է գոյանալ տորֆի շերտ:

ճահիճներում աճում ու ապրում են խոնավասեր բույսեր և կենդանիներ: Տարիների ընթացքում բույսերի մնացորդները, կուտակվելով, առաջաց­նում են տորֆ, որն օգտագործվում է որպես վառելիք, որոշ չափով նաև՝ պարարտանյութ:

Ճահիճներ կարող են առաջանալ նաև չորային շրջաններում՝ գրուն­տային ջրերի մակարդակի բարձրացման հետևանքով: Եթե գոլորշացումը հողի մակերևույթից համեմատաբար թույլ է, բարձրացող գրունտային ջրե­րը չեն հասցնում ամբողջովին գոլորշանալ՝ առաջանում են ճահիճներ: Ուժեղ գոլորշացման դեպքում բարձրացած գրունտային ջրերն ամ­բողջովին գոլորշանում են, իսկ աղերը մնում են տեղում՝ առաջացնելով աղուտներ: Այս երևույթը լավ արտահայտված է Արարատյան դաշտում, որ­տեղ առաջացել են և ճահճուտներ, և աղուտներ:

ճահիճների նշանակությունը: Քանի որ ճահիճները մարդու համար հիմնականում անօգտագործելի տարածքներ են, և այնտեղ բազմանում են հիվանդածին շատ հարուցիչներ, ուստի երկրագնդի որոշ շրջաններում չո­րացվում են: Սակայն ճահիճների չորացումը կարող է խախտել նաև բնութ­յան հավասարակցությունը:

Չորացումը կատարվում է տարբեր եղանակներով: Մի դեպքում փո­րում են ջրանցքներ, որոնցով հեռանում է կուտակված ջրի ավելցուկը: Հենց այս եղանակով են չորացնում Արարատյան դաշտի ճահիճները: Մյուս դեպքում ճահիճների չորացման համար դրանց տարածքում ա­ճեցնում են այնպիսի ծառեր կամ թփեր, որոնք շատ ջուր են կլանում: Այդ տարածքներր հետագայում օգտագործվում են գյուղատնտեսական նպա­տակներով:

Չորացված ճահճի տարածքից մարդիկ տորֆ են արդյունահանում, որը և վառելիք է, և պարարտանյութ՝ բանջարաբոստանային մշակաբույսե­րի և ծաղիկների մշակման համար:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ է ճահիճը: Ինչպե՞ս է առաջանում:
   Ճահիճները կազմում են ցամաքային ջրե­րի մի մասը: Երկրի մակերևույթի որոշ տարածքներում, որտեղ տեղումնե­րից առաջացած ջրերը հոսելու հնարավորություն չունեն, կուտակվում են որևէ գոգավորությունում և, քանի որ գոլորշացումն էլ շատ թույլ է, սկսում են աճել խոնավասեր բույսեր՝ առաջացնելով ճահիճներ:
2. Արդյոք կարո՞ղ են ճահիճներ առաջանալ չորային շրջաններում, ինչո՞ւ:
   Այո, Ճահիճներ կարող են առաջանալ նաև չորային շրջաններում՝ գրուն­տային ջրերի մակարդակի բարձրացման հետևանքով: Եթե գոլորշացումը հողի մակերևույթից համեմատաբար թույլ է, բարձրացող գրունտային ջրե­րը չեն հասցնում ամբողջովին գոլորշանալ՝ առաջանում են ճահիճներ:
3. Ճահիճների չորացման ի՞նչ եղանակներ գիտեք:
   Մի դեպքում փո­րում են ջրանցքներ, որոնցով հեռանում է կուտակված ջրի ավելցուկը: Հենց այս եղանակով են չորացնում Արարատյան դաշտի ճահիճները: Մյուս դեպքում ճահիճների չորացման համար դրանց տարածքում ա­ճեցնում են այնպիսի ծառեր կամ թփեր, որոնք շատ ջուր են կլանում: Այդ տարածքներր հետագայում օգտագործվում են գյուղատնտեսական նպա­տակներով:
4. Ճահիճներն ի՞նչ դրական և բացասական նշանակություն ունեն:
   Բացասական՝ Քանի որ ճահիճները մարդու համար հիմնականում անօգտագործելի տարածքներ են, և այնտեղ բազմանում են հիվանդածին շատ հարուցիչներ
   Դրական՝ Չորացված ճահճի տարածքից մարդիկ տորֆ են արդյունահանում, որը և վառելիք է, և պարարտանյութ՝ բանջարաբոստանային մշակաբույսե­րի և ծաղիկների մշակման համար: